شماره ۵۹ | مرز دو جهان

سه‌گانه‌ی دیوار برلین (۱): آلمان چگونه تقسیم شد؟

روز نهم نوامبر ۱۹۸۹، دیواری فرو ریخت که برپاییش نماد جنگ سرد بود و سقوطش سمبل جهان آینده‌ای که کمونیسم روسی در اون جایی نداره.

مردم آلمان شرقی در روی‌دادی ناگهانی و پیش چشم بهت‌زده‌ی دوربین‌های تلویزیون و عکاسی، با هر چی به دست‌شون می‌رسید، به جون دیوار برلین افتادند و از نظر برخی مورخا، بزرگ‌ترین حادثه‌ی قرن بیستم، پس از پایان جنگ جهانی رو خلق کردند.

مدبویز به بهونه‌ی سالگرد فرو ریختن دیوار برلین، سراغ این موضوع تاریخی مهم رفته و تو ۳ تا اپیزود، آغاز و پایان دیوار برلین و آلمان شرقی رو براتون روایت می‌کنه. تو نخستین اپیزود از سه‌گانه‌ی فروپاشی دیوار برلین، سری می‌زنیم به اوضاع و احوال جهان تو پایان جنگ جهانی دوم. مرور می‌کنیم که چگونه اتحاد شوروی پنجه بر شرق اروپا کشید و یکی یکی کشورهای این منطقه رو به زندان سرخ کمونیسم سنجاق کرد.

موفقیت تو برپایی کمونیسم و شوروی‌سازی کشورایی چون لهستان، مجارستان، رومانی، چکسلواکی و ... بود که دندون استالین رو برای آلمان تیز کرد و در نهایت با توافق شرق و غرب، آلمان دوتیکه شد. تو اپیزود ۵۹م مدبویز، این فرآیند رو با هم دنبال می‌کنیم و می‌رسیم به آغاز جنگ سرد که شهر برلین، در کانونش قرار می‌گیره و اصلن خود جنگ سرد از برلین آغاز میشه؛ شهری که قرار بود برای ۵۰ سال آینده، تبدیل به نقطه‌ای روی زمین بشه که در اون کمونیسم و سرمایه‌داری مستقیم و چشم در چشم هم، پنجه در پنجه‌ی هم می‌ندازند.

یک آذر ۱۴۰۲ / ۲۵۸۲

گوینده: مجتبی حصامی

نویسنده: ساسان آقایی

یادبود این شماره: تضمین استقلال ایران در جریان کنفرانس تهران

تقدیم شماره ۵۹ به: جاویدنامان آبان ۹۸ و ۱۴۰۱

* منابع استفاده‌شده در این اپیزود:

مرد بی‌چهره / مارکوس ولف

بازسازی یک خانه تقسیم‌شده / هانس دیتریش گشنر

تاریخ روابط آمریکا و شوروی / پیتر جی بویل

تاریخ اتحاد شوروی؛ از آغاز تا پایان / پیتر کنز

آخرین روزهای امپراتوری شوروی / دیوید رمنیک

* آهنگ‌های مورد استفاده در این اپیزود:

۱) مارش نظامی ارتش آلمان نازی

۲) قطعه‌ای از دیوید گرت، ویلونیست آلمانی

۳) آهنگ «God Bless America» از کیت اسمیت

۴) قطعه‌ی «Night Rages On» از Humans Win

۵) سونات ۱۴ از بتهوون

۶) قطعه‌ای دشتی به نواختن پرویز یاحقی