دوازده: روحانیت و اندیشه‌های چپ در ایران معاصر

دوازدهمین شماره پادکست تورق، معرفی و بررسی کتاب روحانیت و اندیشه‌های چپ در ایران معاصره. نوشته محمد صدرا، عضو هیئت علمی دانشگاه زنجان. این کتاب در تابستان ۱۳۹۸ و توسط انتشارات امیرکبیر چاپ شده. کتاب در چهار بخش اصلی به ما نشون میده که چطور روحانیت به رواج اندیشه‌های چپ در ایران واکنش نشون داد و درباره چه موضوعاتی وارد بحث و مقابله شد. متن کتاب تا حدودی سخت‌خوان و دشواریابه، اما نویسنده به خوبی از پس توضیح و تبیین موضوعات براومده. نماینده اندیشه‌های چپ در کتاب، متونیه که تقی ارانی در دهه ۱۳۱۰ شمسی نوشته و بیشتر اتکای نویسنده در معرفی تلاش‌های روحانیت، آثار و گفتارهای شهید مطهریه. نکته محوری و تکرارشونده در کتاب اینه که نویسنده معتقده روحانیت در جریان تلاش برای مقابله با اندیشه‌های چپ در ایران، چنان آغشته به ایده‌های محوری مارکسیسم شد که سرانجام در تشکیل حکومت که با پیروزی روحانیت به پایان رسید، ایده‌های محوری سنت رقیب رو می‌بینیم.

یه نکته جالب دیگه درباره کتاب اینه که ما با تنوع زیادی از نظرات روحانیون مواجهیم. ما در حالت عادی معمولا به سختی می‌تونیم متنی رو پیدا کنیم که تفاوت‌ها و حتی مخالفت‌های شدید بین اندیشه‌های روحانیون رو بهمون نشون بده. اما این کتاب به وضوح نشون میده که مثلا شهید مطهری و علامه طباطبایی در مواجهه با نظریه تکامل چقدر متفاوت و حتی متضاد فکر می‌کردن. یکی‌شون معتقده تکامل هیچ تضادی با خلقت و اسلام و قرآن نداره و حتی داستان خلقت آدم و حوا در قران رو هم نمادین تلقی می‌کنه. یکی دیگه با اتکا به همین داستان و تضاد تکامل با خلقت، معتقده نظریه تکامل هیچ دلیل قاطعی نداره. یا مثلا آقای مشکینی که کتابی با عنوان تکامل در قران داره و اونجا تلاش می‌کنه با اتکا به آیات زیادی از قرآن، بگه تکامل نه که با قرآن و مفاهیم اسلامی مشکل نداره،‌ بلکه اتفاقا خیلی هم با قرآن سازگار و قابل تبیین و توضیحه. شاید مطالعه این کتاب برای کسایی که این چند ماه اخیر کتاب‌های هراری رو هم خوندن جالب باشه که ببینن مواجهه علمای شیعه با تکامل و تبیین‌های تکاملی چی بوده.

پادکست تورق، در سایت مباحثات (http://mobahesat.ir/) تولید میشه؛ مجله فکری-تحلیلی حوزه و روحانیت. آخرین مطالب سایت مباحثات رو در کانال تلگرامش (https://t.me/mobahesatmagz) هم می‌تونید دنبال کنید.

کتاب روحانیت و اندیشه‌های چپ در ایران معاصر، در ۴۰۳ صفحه و به قیمت ۵۵ هزار تومن چاپ شده. کتاب رو می‌تونید از سایت شهر کتاب آنلاین (http://yon.ir/dzZKR) تهیه کنید.