شماره ۶۰ | فرار از جهنم سوسیالیسم

سه‌گانه‌ی دیوار برلین )۲(: دیوار چگونه برپا شد؟

مردم برلین، شب خوابیدند و وقتی صبح روز ۱۳ آوگوست ۱۹۶۱ بیدار شدند، دیدند دیواری بلند و طولانی، شهر اون‌ها رو تقسیم به دو کرد، نیمی شرقی و نیمی غربی. دیوار برلین اما تنها، شهر برلین رو تقسیم به دو نکرده بود؛ این دیوار به شکلی نمادین، جهان پس از جنگ جهانی دوم رو به دو بلوک تقسیم می‌کرد؛ بلوک شرق به رهبری شوروی کمونیستی و بلوک غرب به رهبری آمریکای کاپیتالیست.

چرا دیوار برلین ساخته شد، دستور چه کسی بود و چه هدفی رو تعقیب می‌کرد؟

پادکست مدبویز تو دومین قسمت از سه‌گانه‌ی خودش رازهای برپایی مشهورترین دیوار قرن بییستم رو توضیح میده. ما تو قسمت نخست این سه‌گانه، روی‌دادهای پایانی جنگ جهانی دوم که منتهی به بروز جنگ سرد و دو شقه شدن آلمان شد رو مرور کردیم.

حالا تو اپیزود ۶۰م مدبویز می‌رسیم به دورانی که آلمان و شهر برلین دو پاره و تبدیل به دو کشور مجزا شده و در حقیقت آزمایشگاهی به وسعت یک ملت شکل گرفته که مردم قسمت غربیش، با بهره‌گیری از مزیت‌های اقتصاد آزاد و سرمایه‌داری به سمت استانداردهای سطح بالای زندگی حرکت می‌کنند و مردم تو سمت شرقی همین کشور، تو بهشت سوسیالیستی وعده داده‌شده، هر روز گرسنه‌تر از دیروزند.

نبرد اندیشه‌ها در آلمان، البته اون جوری که کمونیست‌ها انتظار داشتند پیش نرفت و در نهایت رسوایی زیادی به بار آورد. مردم گروه گروه، از بهشت سوسیالیستی می‌گریختند تا وارد قلمروی «دشمنی» بشنوند که نظام کمونیستی می‌گفت بی‌رحمه، برای بهره‌کشی ثروتمندا از طبقه ی ضعیف ساخته شده و خون کارگرا رو می‌کنه تو شیشه. شکم گرسنه اما، شعار سرش نمیشه ...

۸ آذر ۱۴۰۲ / ۲۵۸۲

گوینده: مجتبی حصامی

نویسنده: ساسان آقایی

یادبود این شماره: آیین باستانی آذرجشن

تقدیم شماره ۶۰ به: زنده‌یاد حسن پیرنیا

* منابع استفاده‌شده در این اپیزود:

۱( کتاب «مرد بی‌چهره» / مارکوس ولف

۲( کتاب «بازسازی یک خانه تقسیم‌شده» / هانس دیتریش گشنر

۳( کتاب «تاریخ روابط آمریکا و شوروی» / پیتر جی بویل

۴( کتاب «تاریخ اتحاد شوروی؛ از آغاز تا پایان» / پیتر کنز

۵( کتاب «استالین» / ادوارد راژیسنکی

۶( کتاب «خاطرات نیکتا خروشچف» / نیکتا خروشچف

۷( کتاب «آخرین روزهای امپراتوری شوروی» / دیوید رمنیک

* آهنگ‌های مورد استفاده در این اپیزود:

1- قطعه‌ی «روسیه‌ی زیبا» از Steve Oxen

۲- قطعه‌ی «توکاتا و فوگ» از یوهان سباستین باخ

۳- قطعه‌ی «Ancient Runes» از بند Twelve Titans 

۴- قطعه‌ی «Minefield» از Ghostwriter

۵- قطعه‌ی «On The Nature Of Daylight» از گروهی از نوازندگان

۶- قطعه‌ی کلاسیک «ساراباند» از فردریش هندل

۷- بداهه‌نوازی جلیل شهناز، همایون خرم، و امیر ناصح افتتاح از مچموعه‌ی "گنجینه موسیقی ایران"