شماره ۳۸ | طلسم بغداد

واکاوی یک پرونده‌ی تاریخی: پیمان سنتو چگونه بر سرنوشت اعضایش اثر گذاشت؟

شاه ایران باید دست به انتخاب خطیری می‌زد؛ پایان جنگ‌جهانی دوم و فروکش کردن غوغای تقسیم کیک پیروزی، به مفهوم آغاز یه جنگ جدید بود: جنگ سرد که جهان رو تقسیم به دو بلوک شرق و غرب می‌کرد. عصر برپایی پیمان‌های نظامی منطقه‌ای و بین‌المللی بود که مهم‌تریناش ناتو و ورشو بودند و ایران هم درست مانند همسایگانش، عراق، ترکیه و پاکستان و تمام خاورمیانه با تهدید قدرتمند کمونیسم روبه‌رو بود.

رهبران شوروی هیچ ابایی از به کار بردن تمام روشای مختلف برای برانداختن نظام‌های پادشاهی منطقه و روی کار آوردن مزدوران‌شون نداشتند. در دایره‌ی ذهنی رهبران کمونیسم، خاورمیانه باید مثل اروپای شرقی در پشت پرده‌ی آهنین، زندانی می‌شد. این تهدید بارز، کشورای منطقه رو مجاب کرد که پیمان سعدآباد، این بار با نگرشی تازه احیا کنند و صف محکمی در برابر خرس شمالی بسازند.

نام پیمان بغداد، به یه تاریخ از مناقشه‌ای بزرگ و جهانی گره خورده. تو این شماره از مدبویز، یافته‌هایی تاریخی رو با شما در میون می‌ذاریم که احتمالن نشنیدید و این اپیزود شاید در تغییر نگرش شما به تاریخ و درک درست‌تر روی‌دادهای نیمه‌ی دوم قرن موثر باشه.

بیست‌وسوم شهریورماه ۱۴۰۱

گوینده: مجتبی حصامی

نویسنده: ساسان آقایی

یادبود این شماره: آغاز حمله‌ی مغول به ایران

تقدیم شماره ۳۸ به؛ وحید افکاری

منابع مورد استفاده در این اپیزود:

۱: مجموعه تاریخ شفاهی هاروارد / به کوشش حبیب لاجوردی، ضیا صدیقی و دیگران

۲: متن یادداشت تلگرام طولانی / جرج کنان

۳: در همسایگی خرس / احمد میرفندرسکی

۴: تاریخ نوین عراق / فب مار

۵: تاریخ جنگ سرد / آندره فونتن

۶: کاخ تنهایی / خاطرات ملکه‌ی سابق، ثریا اسفندیاری

۷: سیاست خارجی در دوران پهلوی / هوشنگ مهدوی

۸: مقاله‌ی پیمان بغداد / مسعود مرادی، سمیه خانی‌پور

آهنگ‌های مورد استفاده در این اپیزود:

۱: موزیک « Battle Dome» از گروه Songs To Your Eyes

۲: موزیک « Military Patriotic» از Florews

۳ و ۴: صدای حسن طوفانیان در گفت‌وگو با ضیا صدیقی

۵ و ۶: صدای امیرخسرو افشار قاسملو در گفت‌وگو با حبیب لاجوردی

۷: «سوت پایان» از کارن همایونفر

۸: تصنیف «کیش مهر» با صدای شهرام ناظری